COMMUNICATIE: SUGGESTIES
OUDERS IN DE SCHOOL

Home | OUDERS, IN OF UIT DE SCHOOL? | VIJF VORMEN VAN OUDERBETROKKENHEID | COMMUNICATIE TUSSEN SCHOOL EN OUDERS | COMMUNICATIE: SUGGESTIES | OUDERS INZETTEN VOOR SCHOOL | Links en Literatuur

pict0063.jpg

Informatieverstrekking door middel van een informatiebord bij de deur van de klas.

 

Leefboek

Een leefboek kan op diverse manieren vormgegeven worden. U kunt er regelmatig fotos, teksten, liedjes en andere activiteiten in kwijt. Dit geeft ouders een beeld van de bezigheden in de klas.

Ouders kunnen het boek in het lokaal bekijken. Het is ook een mogelijkheid om een digitale versie van het leefboek te maken. Een voorbeeld van een digitaal leefboek vindt u op:

http://www.despiegelgent.be/leefgroepen/hilde/leefboek2003-2004/sept2003/leefb_sept_03.htm

 

Oudercontracten

Een oudercontract omschrijft de verplichtingen van de school en van de ouders. Op deze manier krijgen ouders een grotere rol bij het aanpakken van (wan)gedrag van hun kind(eren) op school. Zo kunnen school en ouders één lijn trekken.

Minister van der Hoeven van onderwijs hield  op 17 januari 2003 een toespraak. Een klein fragment hieruit:

"In de tweede plaats moeten onderwijspersoneel, ouders en leerlingen gezamenlijk de verantwoordelijkheid nemen om van hun school een veilige school te maken met een goed pedagogisch klimaat. Een school moet een veilige omgeving zijn voor al haar bewoners. Juist in hun puberteit zijn leerlingen heel kwetsbaar en ook beïnvloedbaar. Ze moeten het bijvoorbeeld onderling eens zijn over de regels die gelden op de school. Dat kan heel goed in de vorm van oudercontracten. In een oudercontract kunnen de school en de ouders de gedragsregels van de school vastleggen, en afspraken maken over de sancties, als een kind vaak over de schreef gaat en de ouders het laten afweten. Leerlingen en docenten maken met zijn allen afspraken over hoe zich te gedragen en beide partijen ondertekenen het protocol. Zij stellen hiermee hun eigen waarden en normen vast."


Informatieavonden / algemene ouderavonden 

Een informatie avond vindt meestal plaats aan het begin van het schooljaar. U vertelt de ouders wat u dat jaar gaat doen met de kinderen, welke methoden u gebruikt en welke doelen u wilt bereiken. Daarnaast kunt u uitleggen hoe de zorg op school geregeld wordt en welke personen daar verantwoordelijk voor zijn (leerkracht en internbegeleider).

Tot slot geeft u de ouders de gelegenheid om even rond te kijken in de klas en kunt u eventuele vragen beantwoorden. 

Een algemene ouderavond is geschikt om ouders meer informatie te geven over een opvoedkundig onderwerp, bijvoorbeeld pesten, ADHD enz. Voorafgaand aan een informatieavond kan in de schoolkrant, het infoblad of op het prikbord in de klas al informatie gegeven worden zodat de ouders zich hierop kunnen voorbereiden.

Deze avond wordt georganiseerd door de school. De school kan ervoor kiezen om leerkrachten het woord te geven (die zich verdiept hebben in het onderwerp of een cursus hebben gevolgd) of ze huren een deskundige in. 

 

De kijklijst voor ouders

Tijdens de oudercontactavonden praten ouders en leerkrachten vaak met elkaar aan de hand van het rapport van het kind. Wanneer er sprake is van een probleem, kan het voor beide partijen moeilijk zijn om dat bespreekbaar te maken. Het CPS ontwikkelde een handig hulpmiddel om deze gesprekken tussen ouders en leerkrachten beter te laten verlopen: de kijklijsten.

Leerkracht en ouders vullen onafhankelijk van elkaar een vragenlijst in, die ze later samen op school met elkaar bespreken.

In de kijklijst voor de eerste drie groepen van het basisonderwijs worden onder andere de volgende vragen gesteld: Is het kind spontaan, opgewekt, driftig, somber, vermoeiend, overactief, makkelijk?

Heeft het kind plezier in het leven, is het zeker van zichzelf, speelt het met andere kinderen, heeft het vaak ruzie? Is het kind intensief ergens mee bezig, is het vlug afgeleid, maakt het af waar het mee begonnen is?

De vragen zijn wetenschappelijk onderlegd en hebben een theoretische basis. Deze basis is vertaald in begrippen waarbij iedere ouder zich iets kan voorstellen.

De lijsten zijn verkrijgbaar bij het CPS en de schoolbegeleidingsdiensten. Een voorbeeld van een soortgelijke lijst is te vinden in het artikel straks is het oudercontact op http://www.klasse.be/archieven/archieven.taf?actie=detail&nr=8214


Inloopuurtjes om te kijken in de klas 

Het organiseren van een inloopuurtje kan een mogelijkheid zijn om ouders meer inzicht te geven in hoe het in de klas reilt en zeilt. Ze kunnen zien wat hun kind doet en krijgen zo een idee hoe de dag verloopt.

Een inloopuurtje kunt u naar eigen inzicht invullen, aan het begin van de dag of juist 's middags, hoeveel ouders u tegelijk wilt laten komen enz.

Op het infobord kunt u bijvoorbeeld een schema hangen waarop ouders kunnen intekenen als ze aan het inloopuurtje willen deelnemen. Hierop staat ook wat zo'n uurtje inhoudt. 

Het is belangrijk dat u van te voren uitlegt wat de bedoeling is van het inloopuur, het is natuurlijk niet de bedoeling dat u de hele ochtend bezig bent met het vermaken van de ouders, u bent tenslotte aan het lesgeven. De ouders kijken mee, doen mee en luisteren mee. Ze mogen uiteraard aan het einde van het uur wel vragen stellen als ze nog iets willen weten. 

Fotobord bij de deur van de klas

pict0062.jpg

Weekrapporten

In een weekrapport gaat het voornamelijk om het gedrag van het kind, niet om de leerprestaties. Iedere week krijgt het kind op vrijdag het rapport mee naar huis. In dit rapport kunnen de volgende zaken aan de orde komen: gedrag van het kind, te laat komen, huiswerk en dergelijke. Elke week tekenen de ouders dit rapportje voor gezien af en het kind levert dit op maandag weer in. Ouders blijven op deze manier op de hoogte van het gedrag van hun kind. Hierdoor worden ouders vroegtijdig op de hoogte gesteld en betrokken bij het plan van aanpak. Daarnaast wordt voorkomen dat ouders kunnen zeggen dat zij niet op de hoogte waren van de gedragsproblemen van hun kind op school. Hierdoor worden de (gedrags)problemen een gedeelde verantwoordelijkheid van zowel ouders, leerkracht en kind.

Deze werkwijze werkt preventief. Kinderen gaan meer hun best doen, ouders voelen zich meer betrokken en spreken hun kind aan op zijn gedrag.

 

Heen-en-weer schrift

In nogal wat basisscholen maken de leerkrachten gebruik van een heen-en-weer-schriftje. Dat is een map of schrift waarin zij teksten van liedjes en versjes stoppen of het thema van de volgende week aankondigen. Ze delen erin mee wat de kinderen moeten meebrengen. Of ze signaleren eventuele problemen op school. Elke dag zit het schrift in de boekentas van de kinderen. Met die informatie kunnen ouders op de verzinsels, vertelsels en vragen van hun kind thuis inspelen. Ze kunnen er ook zelf een boodschap in kwijt («Jens is wat ziekjes, houdt u hem vandaag wat extra in het oog?»). Voor beide partijen is het een efficiënt communicatiemiddel. Zo groeit er een band van wederzijds respect en samenwerking tussen ouders en leerkrachten. 

In het heen-en-weer schrift van de kleuters kan door de leerkrachten, de directeur en ouders mededelingen genoteerd. Het schriftje gaat letterlijk dagelijks heen en weer tussen school en thuis.  

 

Informatieblad

Brieven zoals uitnodigingen vanwege het oudercomité of vanwege de school voor feesten of geplande activiteiten, leeruitstappen, regelingen, e.d. worden aan de leerlingen meegegeven. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden: bij de klas kan een opgehangen worden met vakjes voorzien van de naam van de leerling. Ouders kunnen hier zelf hun informatiebrieven uithalen en de leerkracht houdt het overzicht welke ouder zijn informatiebrieven nog niet heeft meegenomen. Een andere mogelijkheid is dat alle leerlingen een brievenmap hebben, die standaard in hun schooltas zit.  

 
Rugzakmoeders

In Utrecht draait op sommige scholen een project met rugzakmoeders. Deze moeders hebben vanuit het ROC een scholing gevolgd en geven ouders informatie over het leren van kinderen, gericht op de onderbouw. Een Turkse rugzakmoeder bereikt vooral de Turkse ouders, een Marokkaanse rugzakmoeder vooral de Marokkaanse. De ouders krijgen een rugzakje van de school met voorleesboeken en werkbladen, waarmee zij thuis kunnen oefenen met hun kind.

De rugzakmoeders gaan ook bij ouders langs die niet naar school komen en proberen hen te motiveren tot deelname. Meer over dit onderwerp is vinden op www.onderwijsachterstanden.nl  

 

Koffie en thee ochtenden

Op sommige scholen worden regelmatig koffie en thee ochtenden georganiseerd, waar ouders andere ouders kunnen ontmoeten, vragen kunnen stellen en hun verhaal kunnen doen over hun kind en de opvoeding. De ervaringen met dergelijke ochtenden zijn goed: de koffieochtenden versterken de relatie tussen ouders en school en verbeteren de sfeer op school.

Scholen kunnen de ochtenden zelf organiseren of ze kunnen samenwerken met bijvoorbeeld het schoolmaatschappelijk werk, de GGD of een opvoedsteunpunt. Sommige scholen schakelen ouders in die als gastvrouw/heer fungeren.

De ochtenden kunnen inloopochtenden zijn waar ouders met elkaar een kopje koffie kunnen drinken in een daarvoor ingerichte ouderkamer. Het is ook mogelijk de ochtenden rond een thema te organiseren, zoals bijvoorbeeld de school, pesten, de sociale dienst.

Leerkrachten die meer over dit onderwerp willen lezen verwijzen wij naar het Draaiboek thema-koffieochtenden in het basisonderwijs.

 

In Nijmegen worden - in het project 'Bengels' voor ouders van kinderen van 4 tot 10 jaar - al twee jaar lang op scholen koffieochtenden voor ouders gehouden. Inmiddels hebben de thema-koffieochtenden een plek gekregen in het onderwijs, het welzijnswerk en het beleid van de gemeente Nijmegen. Op 5 scholen in Nijmegen zijn al 114 thema-koffieochtenden georganiseerd. Steeds meer laagopgeleide en allochtone ouders nemen deel. Daarom is er een 'Draaiboek thema-koffieochtenden' ontwikkeld door de provinciale steunfunctieorganisatie Spectrum en de Nijmeegse welzijnsorganisatie Tandem. In het draaiboek kunnen belangstellende lezen over de voorbereiding en de voorwaarden voor de opzet van koffieochtenden en over de kernpunten van de uitvoering. Uitgave: M. Willems, Spectrum, Velp, 2002. Meer informatie: Spectrum Informatiecentrum, 026 - 3846263, e-mail ic@spectrum-gelderland.nl.  

 

pict0054.jpg

OUDERS INZETTEN VOOR SCHOOL